Server là gì? Tất tần tật về “bộ não” của thế giới công nghệ

Trong thời đại công nghệ số, mọi thao tác trực tuyến của chúng ta – từ truy cập một trang web, gửi email cho đến chơi game online – đều được xử lý ở đâu đó trong “hậu trường” của Internet. Và trung tâm của toàn bộ quá trình đó chính là server – chiếc “máy chủ” âm thầm đảm nhận việc lưu trữ, xử lý và truyền tải dữ liệu giữa hàng triệu thiết bị mỗi ngày.
Vậy server là gì, hoạt động như thế nào và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng đến vậy? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Server là gì?

Server (máy chủ) là một hệ thống máy tính hoặc thiết bị chuyên dụng có nhiệm vụ lưu trữ, xử lý và quản lý dữ liệu, đồng thời cung cấp tài nguyên hoặc dịch vụ cho các máy tính khác (gọi là client) thông qua mạng Internet hoặc mạng nội bộ (LAN).
Hiểu đơn giản, server giống như “trung tâm đầu não”, nơi mọi yêu cầu từ người dùng (truy cập web, gửi email, tải file…) được xử lý và phản hồi.

=> Khám phá ngay các gói thuê máy chủ chuyên nghiệp tại VDO để tối ưu hiệu suất và vận hành hệ thống của bạn ổn định hơn bao giờ hết!

2. Phân loại sever:

Theo phương pháp xây dựng hệ thống máy chủ, server được chia thành ba loại chính:

• Máy chủ vật lý riêng (Dedicated Server):
  Là máy chủ chạy trực tiếp trên phần cứng và các thiết bị hỗ trợ riêng biệt như HDD, CPU, RAM và card mạng. Loại này có hiệu năng cao, độ ổn định tốt, thường dùng cho doanh nghiệp lớn hoặc hệ thống cần xử lý mạnh.

• Máy chủ ảo (VPS – Virtual Private Server):
  Là dạng máy chủ được tạo ra bằng công nghệ ảo hóa, chia tách từ một máy chủ vật lý thành nhiều máy chủ ảo độc lập. Mỗi VPS có đầy đủ tính năng như máy chủ riêng, nhưng cùng chia sẻ tài nguyên từ máy chủ gốc.

• Máy chủ đám mây (Cloud Server):
  Là hệ thống máy chủ được kết hợp từ nhiều máy chủ vật lý khác nhau, sử dụng hạ tầng lưu trữ tập trung (như SAN). Cloud Server cho phép mở rộng linh hoạt, an toàn và hoạt động ổn định hơn.

Theo chức năng hoạt động, máy chủ được chia thành các loại sau:

• Database Server (Máy chủ cơ sở dữ liệu): Lưu trữ và xử lý dữ liệu cho các ứng dụng hoặc website.

• File Server (Máy chủ tệp tin): Lưu trữ và chia sẻ tệp, ví dụ như Dropbox, Google Drive hoặc Microsoft OneDrive.

• Mail Server (Máy chủ thư điện tử): Gửi, nhận và quản lý email – điển hình như Gmail, Yahoo Mail, Amazon Mail Service.

• Print Server (Máy chủ in ấn): Quản lý các tác vụ in trong mạng nội bộ của doanh nghiệp.

• Web Server (Máy chủ web): Lưu trữ và hiển thị nội dung website, phục vụ người dùng khi truy cập các trang như Amazon, Taobao, Google Shopping,…

• Game Server (Máy chủ trò chơi): Duy trì hoạt động cho các game trực tuyến như Võ Lâm Truyền Kỳ, World of Warcraft, Tru Tiên,…

• Application Server (Máy chủ ứng dụng): Chạy các phần mềm hoặc dịch vụ như ERP, CRM. Ngoài ra, khái niệm này cũng có thể dùng chung cho các loại máy chủ cung cấp dịch vụ web, mail, file hay cơ sở dữ liệu.

3. Vai trò của máy chủ (Server) trong hệ thống công nghệ:

Lưu trữ dữ liệu tập trung

Server giúp doanh nghiệp hoặc người dùng lưu trữ dữ liệu tại một vị trí duy nhất, tập trung quản lý. Việc này giúp dễ dàng sao lưu và quản lý dữ liệu, cho phép nhiều người truy cập đồng thời mà không phải sao chép dữ liệu riêng lẻ trên từng máy. Đồng thời, lưu trữ tập trung giảm nguy cơ mất dữ liệu do phân tán, đảm bảo an toàn và sẵn sàng khi cần truy xuất.

Cung cấp dịch vụ và ứng dụng

Server cung cấp các dịch vụ và ứng dụng quan trọng như web server, mail server, database server, application server… Ví dụ, Gmail chạy trên hệ thống server của Google, phục vụ hàng triệu người dùng cùng lúc mà vẫn đảm bảo tốc độ và độ ổn định. Nhờ server, các ứng dụng và dịch vụ được vận hành liên tục, giúp người dùng truy cập mọi lúc, mọi nơi mà không bị gián đoạn.

Quản lý tài nguyên mạng

Server đóng vai trò phân phối và quản lý tài nguyên mạng, bao gồm chia sẻ máy in, ổ cứng, CPU, RAM cho các máy trạm. Ngoài ra, server còn tối ưu băng thông Internet và thực hiện cân bằng tải giữa các thiết bị, đảm bảo hệ thống mạng hoạt động hiệu quả, mượt mà và tránh tình trạng nghẽn hay quá tải khi nhiều người sử dụng đồng thời.

Bảo mật và kiểm soát truy cập

Server kiểm soát quyền truy cập của người dùng, quản lý mật khẩu và ghi nhận nhật ký hoạt động. Đồng thời, server cũng có các cơ chế phòng chống xâm nhập, virus và các tấn công mạng, bảo vệ dữ liệu quan trọng của doanh nghiệp hoặc hệ thống trực tuyến. Nhờ đó, server đảm bảo thông tin được an toàn, hạn chế rủi ro mất mát hoặc lộ dữ liệu.

Hỗ trợ kết nối và truyền thông

Server giúp các thiết bị trong mạng truyền dữ liệu và kết nối với nhau một cách đồng bộ. Ví dụ, trong game online, server đồng bộ trạng thái của hàng nghìn người chơi, đảm bảo trải nghiệm mượt mà và chính xác. Nhờ server, dữ liệu được truyền tải nhanh chóng và đồng bộ, giúp mọi client trong mạng luôn cập nhật thông tin mới nhất.

Duy trì tính liên tục

Server được thiết kế để hoạt động liên tục 24/7, đảm bảo dịch vụ không bị gián đoạn. Hệ thống server thường có các cơ chế dự phòng, cân bằng tải và sao lưu dữ liệu, giúp tránh downtime khi gặp sự cố phần cứng hoặc quá tải. Điều này đặc biệt quan trọng đối với doanh nghiệp và dịch vụ trực tuyến, nơi mà gián đoạn có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả hoạt động.

4. Cấu tạo của server:

Phần cứng

Phần cứng của server được thiết kế để hoạt động liên tục và xử lý nhiều yêu cầu đồng thời. Nó bao gồm CPU đa nhân với khả năng xử lý đa luồng, RAM dung lượng lớn có thể mở rộng, và ổ cứng SSD hoặc HDD dung lượng cao kết hợp RAID để tăng tốc độ và bảo vệ dữ liệu. Ngoài ra, server còn có card mạng tốc độ cao, nguồn điện dự phòng và hệ thống làm mát nhằm duy trì hiệu suất ổn định khi hoạt động 24/7. Những thiết bị phần cứng này giúp server trở nên bền bỉ, ổn định và đủ mạnh để phục vụ nhiều client cùng lúc.

Phần mềm

Phần mềm trên server bao gồm hệ điều hành chuyên dụng như Windows Server hoặc Linux Server, cùng với các phần mềm quản lý dịch vụ như web server, database server, mail server hoặc application server. Bên cạnh đó, server còn sử dụng các giải pháp bảo mật như firewall, antivirus và hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS/IPS) để bảo vệ dữ liệu và ngăn chặn các mối đe dọa từ mạng. Phần mềm này giúp server vận hành hiệu quả, cung cấp dịch vụ liên tục, đồng thời đảm bảo an toàn cho dữ liệu và các ứng dụng doanh nghiệp.